De gevaren van fijnstof
Ken je het gevoel dat op een regenachtige dag lijkt alsof er meer zuurstof in de lucht zit? Dit heeft ermee te maken dat de regen alle fijnstof naar de grond toebrengt. Er is dus veel minder fijnstof in de lucht. Hieraan kan je goed merken dat er enorm veel fijnstof in de lucht zit.
Fijnstof is zo klein dat je het niet met het blote oog kan zien. Maar fijnstof in de lucht is wel schadelijk. Mensen met bijvoorbeeld longklachten zijn hier erg gevoelig voor. In dit artikel leggen we precies uit wat fijnstof is, hoe fijnstof wordt veroorzaakt en meer!
Wat is fijnstof?
Fijnstof is een algemene term voor zeer kleine deeltjes die in de lucht zweven. Het is een vorm van luchtvervuiling. Kunstmatige deeltjes, zoals roet, komen het meest voor. Bij de verbranding van fossiele brandstoffen in elektriciteitscentrales en haarden komen bijvoorbeeld roetdeeltjes vrij. Het koken van eten veroorzaakt ook fijnstof. Ongeveer 75% van de totale fijnstofproductie is het gevolg van menselijk handelen. Daarnaast produceert de natuur zelf natuurlijk ook fijnstof. Zeezout en Saharazand vallen bijvoorbeeld ook onder fijnstof.
Fijnstofdeeltjes zijn, zoals op de afbeelding te zien is, kleiner dan 10 micrometer (omgerekend 0,0001 centimeter). Een bekende manier ter aanduiding van fijnstof is PM gevolgd door een cijfer, bijvoorbeeld PM10. PM staat voor particulate matter, wat in het Engels fijnstof is. Bij PM10 betekent het dat stofdeeltjes kleiner dan 10 micrometer zijn, bij PM2,5 kleiner dan 2,5 micrometer en bij PM1 kleiner dan 1 micrometer.
Bij onze filters die een ISO16890 classificatie hebben, zie je bij de filterklasse bijvoorbeeld PM10 70% staan. Dit betekent dat het specifieke filter 70% van de stofdeeltjes die kleiner dan 10 micrometer zijn filtert.
Fijnstof is een algemene term voor zeer kleine deeltjes die in de lucht zweven. Het is een vorm van luchtvervuiling. Kunstmatige deeltjes, zoals roet, komen het meest voor. Bij de verbranding van fossiele brandstoffen in elektriciteitscentrales en haarden komen bijvoorbeeld roetdeeltjes vrij. Het koken van eten veroorzaakt ook fijnstof. Ongeveer 75% van de totale fijnstofproductie is het gevolg van menselijk handelen. Daarnaast produceert de natuur zelf natuurlijk ook fijnstof. Zeezout en Saharazand vallen bijvoorbeeld ook onder fijnstof.
Fijnstofdeeltjes zijn, zoals op de afbeelding te zien is, kleiner dan 10 micrometer (omgerekend 0,0001 centimeter). Een bekende manier ter aanduiding van fijnstof is PM gevolgd door een cijfer, bijvoorbeeld PM10. PM staat voor particulate matter, wat in het Engels fijnstof is. Bij PM10 betekent het dat stofdeeltjes kleiner dan 10 micrometer zijn, bij PM2,5 kleiner dan 2,5 micrometer en bij PM1 kleiner dan 1 micrometer.
Bij onze filters die een ISO16890 classificatie hebben, zie je bij de filterklasse bijvoorbeeld PM10 70% staan. Dit betekent dat het specifieke filter 70% van de stofdeeltjes die kleiner dan 10 micrometer zijn filtert.
Wat zijn de veroorzakers van fijnstof?
In Nederland is de concentratie fijnstof het hoogst in de Randstad en Noord-Brabant. De Randstad heeft een hoge concentratie fijnstof doordat het dichtbevolkt is en door Schiphol. In Noord-Brabant komt het door de zware industrie en onder andere intensieve veehouderij.
Daarnaast veroorzaken auto’s met de uitstoot enorm veel fijnstof. Door de strengere eisen van het roetfilter loopt de uitstoot door vrachtwagens en dieselauto’s in de afgelopen jaren wel terug. Daar staat tegenover dat de hoeveelheid verkeer wel is toegenomen. De snelheid verlaging op de snelweg van 120/130 naar 100 kilometer per uur zorgt ervoor dat de productie van fijnstof minder is.
Eerder genoemde veroorzakers liggen wat meer voor de hand. Maar de consument veroorzaakt ook veel fijnstof. Denk maar aan verf, schoonmaakmiddelen en inkt voor de printer.
Als laatste is er ook nog fijnstof wat door de natuur wordt veroorzaakt. In Nederland is dit met name zeezout. Wanneer het zeewater verdampt, blijft het zeezout over. Soms waait er ook Saharazand naar Nederland.
Wist je dat bandenslijtage en het wegdek ook fijnstof veroorzaken?
Wat zijn de gevaren van fijnstof?
Hoe hoger de concentratie fijnstof is, hoe groter het gevaar is. Fijnstof veroorzaakt namelijk hart- en vaatziekten, luchtwegaandoeningen, een toenemende kans op infarcten (hersenen, hart en longen) en het belemmert de ontwikkeling van jonge kinderen. In Europa sterven ongeveer 350.000 mensen per jaar als gevolg van fijnstof.
In de afbeelding is te zien hoe ver fijnstofdeeltjes doordringen in het lichaam. Zo is te zien dat de kleinste stofdeeltjes doordringen tot in de longen.
Volgens artsen in Nederland verkort fijnstof het leven met 13 maanden.
Hoe hoger de concentratie fijnstof is, hoe groter het gevaar is. Fijnstof veroorzaakt namelijk hart- en vaatziekten, luchtwegaandoeningen, een toenemende kans op infarcten (hersenen, hart en longen) en het belemmert de ontwikkeling van jonge kinderen. In Europa sterven ongeveer 350.000 mensen per jaar als gevolg van fijnstof.
In de afbeelding is te zien hoe ver fijnstofdeeltjes doordringen in het lichaam. Zo is te zien dat de kleinste stofdeeltjes doordringen tot in de longen.
Volgens artsen in Nederland verkort fijnstof het leven met 13 maanden.
Is alle fijnstof gevaarlijk?
Het antwoord hierop is nee. Niet alle fijnstof is gevaarlijk. De grotere stofdeeltjes van 5 tot 10 micrometer komen namelijk niet verder dan de neus of keel. Een keer hoesten of niezen zorgt ervoor dat het stof het lichaam snel weer verlaat. De stofdeeltjes die kleiner zijn dan 1 micrometer zijn wel gevaarlijk, want die komen tot in de longen. Ultrafijnstof kan zelfs in de bloedsomloop terecht komen.
In Europa sterven ongeveer 350.000 mensen per jaar als gevolg van fijnstof.
Hoe wordt fijnstof gemeten?
Door heel Nederland zijn meetstations verspreid. Deze meetstations meten continue de luchtkwaliteit. Blijkt nu dat op sommige plaatsen de luchtkwaliteit zo slecht is, dan kan het RIVM een waarschuwing uitgeven voor longpatiënten. Er wordt dan een advies gegeven om overdag tot en met het begin van de avond binnen te blijven om klachten te voorkomen. Op het moment dat er een waarschuwing wordt afgegeven, is het voor “gezonde” mensen ook af te raden om zich buiten zwaar in te spannen. Het is in de ochtend of later op de avond namelijk veiliger, doordat er minder fijnstof in de lucht aanwezig is.
Wat zijn de normen van fijnstof?
Omdat fijnstof gevaarlijk kan zijn voor de gezondheid heeft de Europese Unie grenswaarden vastgelegd. Op deze manier moeten landen ervoor zorgen dat de hoeveelheid fijnstof beperkt wordt. Dit betekent dat over een jaar gemeten er niet meer dan 40 microgram fijnstof per kubieke meter in de lucht mag zitten.
Nederland zit hier in de meeste gevallen onder wat een goed teken is. Op een aantal plekken in Nederland ligt deze waarde wel boven de vastgelegde grenswaarden. Bijvoorbeeld in het havengebied van Amsterdam en de Maasvlakte. Gebieden met veel industrie of veehouderijen halen de grenswaarden niet altijd.
Naast de algemene grenswaarden over een heel jaar zijn er ook een aantal andere normen. De EU norm voor stofdeeltjes van 10 micrometer is 40 microgram fijnstof in de lucht per kubieke meter. De World Health Organisation (WHO) adviseert 20 microgram per kubieke meter. Voor de kleinere deeltjes heeft de EU als grenswaarde 25 microgram per kubieke meter en de WHO een adviesnorm van 10 microgram per kubieke meter.
Geschreven door Elmo
Marketing Manager bij Tops Luchtfilters